Coğrafi Bilgi Sistemi; (CBS, GIS) dar anlamıyla coğrafi referanslı grafik ve grafik olmayan verilerin toplanması, saklanması, yönetimi, analizi ve çıktılarının alınması (sunulması) fonksiyonlarını yerine getiren bilgisayar donanımı, personel ve coğrafi verilerden oluşan bir organizasyondur.

Coğrafi Bilgi Sistemi dediğimiz bu sistemle kente ait altyapıların tesisi ve yönetimi, trafik problemlerinin çözümü, kaçak yapılaşmanın önlenmesi gibi çözüm bekleyen birçok sorunlara cevap bulunabilmektedir.

Coğrafi Bilgi Sistemleri olarak, Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT), Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS), Adres Kayıt Sistemi (AKS), Mekansal Adres Kayıt Sistemi (MAKS), Kimlik Paylaşım Sistemi (KPS), imar planlarının entegrasyonlarını sağlamak.

Eldeki verilerin doğru, güvenilir ve organize bir şekilde sayısal ortama aktarılarak depolanması ve paylaşıma açılması sayesinde söz konusu verilere kurum içinden veya kurum dışından hızlı ve doğru bir şekilde erişim temin edilecek, verilerin yeniden değerlendirilmesi, analizlerde kullanılması mümkün hale gelecek, inceleme ve uygulama alanlarında daha detaylı ve rasyonel çalışmaların yapılmasına imkan sağlanacaktır. Ayrıca, değişik amaçlara göre geliştirilen yazılımların kullanılmaya başlanması sonucu eldeki sayısal verilerden değişik analizlerin ve sorgulamaların doğrudan yapılması ve elde edilen sonuçların ekranda görüntülenerek istenilen çıktıların alınması mümkün hale gelecek ve geçmişten geleceğe yönelik ayrıntılı modelleme, araştırma ve analizler yapma imkanı doğacaktır.

Coğrafi Bilgi Sitemleri Şube Müdürlüğü olarak, 6360 sayılı Kanun ile 2014 yerel seçimleri itibariyle Kayseri Büyükşehir Belediyesi sınırlarının il mülki sınırları haline getirilmesine karar verilmiştir. Böylece, Kayseri Büyükşehir Belediyesi sorumluluğunda bulunan ilçe belediyesi sayısı 5’ten 16’ya çıkmıştır. Melikgazi, Kocasinan, Talas, Hacılar ve İncesu Belediyeleri bağlıyken, 6360 sayılı Kanun'dan sonra Akkışla, Bünyan, Develi, Felahiye, Özvatan, Pınarbaşı, Sarıoğlan, Sarız, Tomarza, Yahyalı ve Yeşilhisar Belediyeleri de bağlanmış ve yüzölçümü 2150 km²’den 17.193 km²’ye çıkmıştır. 5 belediyede 229 adet mahalle bulunurken, 11 Belediye bağlandıktan sonra toplam 757 mahalleye çıkmıştır.

Resim 1. Kayseri Büyükşehir Belediyesi Sınırının Yasalara Göre Genişlemesi

11 İLÇENİN NUMARATAJ ÇALIŞMALARI

Resim 2. Kayseri Büyükşehir Belediye Sınırı

11 İLÇENİN NUMARATAJ ÇALIŞMALARI

Kayseri Büyükşehir Belediyesi sınırlarının il mülki sınırları haline getirilmesi ile birlikte Akkışla, Bünyan, Develi, Felahiye, Özvatan, Pınarbaşı, Sarıoğlan, Sarız, Tomarza, Yahyalı ve Yeşilhisar Belediyelerinin, Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT) adres ve numarataj yetkisinin, Büyükşehir Belediyesi'nde olması kaydıyla 11 İlçe Belediyesi ile birlikte yürütülmesine 12.05.2014 tarihinde, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Meclisi'nce karar verilmiştir. Bu tarihten itibaren cbs.kayseri.bel.tr sitesinden 11 ilçe belediyesinde çalışan numarataj yetkililerine kullanıcı adı ve şifre verilmiştir. Numarataj Yetkililerinden gelen numarataj bina talepleri, CBS Servisinde, adres kayıt sisteminden kontrol edilerek Ulusal Adres Veri Tabanı'na ve coğrafi bilgi sistemlerine girilmektedir.

Bu işlemlerin güncel doğru ve teknolojik imkanlarla yapılabilmesi için, ilçe belediyelerine internet üzerinden çalışan bir yazılım hazırlanmış ve ilçe belediyelerinde yetkili personellere bu yazılım açılmıştır. Bu yazılım ile her ilçe kendi bölgesinde uydu görüntülerine, kadastro parsel bilgilerine ve sisteme işlenen adres bileşenlerine ulaşabilmektedir.

Resim 3. Kayseri Büyükşehir Belediyesi İlçe ve Mahalle Sınırları

Resim 4. İlçe Belediyelerinden, Büyükşehir Belediyesi'ne gelen numarataj bina (yapı) talepler ekranı

.

Resim 5. Kayseri Büyükşehir Belediye Sınırının 2010 yılı ortofoto haritası.

GPS KONUM BELİRLEME

UYDU BAZLI KONUM BELİRLEME (GPS) PROJESİ

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü ve Harita Genel Komutanlığı tarafından yapılan CORS-TR projesi ile sürekli sabit jeodezik GPS ağları oluşturulmuştur. 2009 yılı içerisinde alınan Profesyonel GPS’ler ile gerekli protokoller yapılarak CORS-TR projesine dâhil olunmuş olup, hâlihazır haritaların dinamik hale getirilmesi ve coğrafi bilgi sistemlerine hızlı bir şekilde veri üretmek veri güncelliğini sağlayacak şekilde teknolojik destek sağlanmıştır.

Kayseri il sınırını kapsayacak şekilde 3 tane sabit GPS referans istasyonu kurulmuştur. Bu kapsamda KCTAŞ, Kocasinan ve Melikgazi Belediyeleri ile ortak hareket edilmiştir. Bu çalışma Türkiye'de örnek teşkil edecek ortak bir çalışma olmuştur.

ADRES BİLGİ SİSTEMİ

Kent Bilgi Sistemi ve Numarataj çalışmaları için en temel altlık olan Kayseri Büyükşehir Belediyesine bağlı 757 adet olan mahalle sınırlarının ve bu mahallelerin şehir içi ulaşımı sağlayan cadde, sokak, bulvar ve meydan (CSBM) ağlarının Ulusal Adres Veri Tabanına (UAVT) eşleştirilerek coğrafi bilgi sistemleri veri tabanına vektör veri haline getirme çalışmaları devam etmektedir. Bu işlem için mevcut Uydu Görüntüsü, Hâlihazır Haritalar, Ortofoto Görüntüleri ve İmar Planları gibi altlıklar ile TÜİK verileri ve İlçe Belediyelerinin ilgili verileri kullanılmaktadır. Sayısallaştırma işlemleri sonucunda oluşturulan veriler veri tabanına aktarılmakta olup, sistemin kurulmasına müteakip uluslar arası standartlara uygun WMS (Web Map Service) linkleri ile KASKİ, KayseriGaz, KCETAŞ, PTT, TELEKOM gibi adres bileşenini kullanan TUİK adres veri tabanına bağlanan İtfaiye, İl Emniyet Müdürlüğü, İl Jandarma Komutanlığı, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, İl Nüfus Müdürlüğü ve diğer kurum ve kuruluşların kendi bilgi sistemlerinde kullanacağı şekilde paylaşımı sağlanacaktır. Aynı zamanda da vatandaşların bu sistemden yararlanabilmesi için Kayseri 3 Boyutlu Kent Bilgi Sistemi ve cbs.kayseri.bel.tr sitesinden Nöbetçi Eczaneler, Kayseri Kent Bilgi Sstemi (2B), Kayseri Ulaşım Bilgi Sistemi, İlçe/Mahalle-Muhtar Bilgisi, Adres Kodu Doğrulama, Adres Kodu Öğrenme, Kayseri Haritaları İndir, Mezarlık Bilgi Sistemi, C.B.S. Analizleri, Mobil Uygulama için Kent Rehberi (iOS ve Android), Sayılarla Kayseri (UAVT), GPS Konum Belirleme vb. gibi uygulamalar bulunmaktadır.

Resim 6. 3 Boyutlu Kent Bilgi Sistemi

Bu veriler kent bilgi sisteminin sağlayacağı kent rehberi, adres bilgi sistemi ve en kısa yol sorgulamaları, navigasyon hizmetleri gibi ihtiyaçlar içinde altlık olacağından oluşturulması ve güncel tutulması önem arz etmektedir.

MOBİL UYGULAMALAR

İnternet üzerinden mobil telefonlara yüklenebilen uygulamamızda her geçen yıl ilave modüller geliştirilmektedir.

Resim 9. App Store iPhone, iPad uygulaması

Resim 10. Google Play android uygulaması

TARİHİ ESER VE TURİZM BİLGİ SİSTEMİ

Tarihi Eser Bilgi ve Turizm Sistemi ile Kayseri’nin tarihsel, kültürel, fiziksel ve doğal karakterini yansıtan taşınmaz kültür varlıklarının tanıtımı yapılacaktır. Bu sistemde kullanılacak akıllı harita sistemiyle hinterlant sınırları içerisinde bulunan tarihi eserlerin, gezilecek yerlerin ve konaklama alanlarının yerleri, ulaşım bilgileri, resimleri ve öznitelik bilgilerine kolaylıkla ulaşılabilmektedir.

Bu çalışmada mevcut Uydu Görüntüsü, Hâlihazır Haritalar, Ortofoto Görüntüleri, İmar Planları gibi altlıklar ile Kayseri Büyükşehir Belediyesi Koruma Uygulama ve Denetim Bürosu, Kayseri Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’ndan alınan veriler ve Kayseri Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlatılan Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri kitabındaki bilgiler kullanılmaktadır.

Sayısallaştırma işlemleri sonucunda oluşturulan veriler veri tabanına aktarılmakta olup sistem Müzeler, Koruma Kurulu, Kültür Turizm İl Müdürlüğü, İl Özel İdaresi gibi bu bilgileri kullanan diğer kurum ve kuruluşların yararlanabileceği şekilde paylaşımı sağlanmaktadır. Aynı zamanda vatandaşların bu sistemden yararlanabilmesi için Kayseri Büyükşehir Belediyesi internet sitesinden yayınlanmaktadır.

Resim 11. Tarihi Eser ve Turizm Bilgi Sistemi

MEZARLIK BİLGİ SİSTEMİ

Müdürlüğümüzün yürütmekte bulunduğu projelerden bir diğeri ise mezarlık bilgi sistemidir. Kent Bilgi Sistemlerinin bir aracı olan Mezarlık bilgi sisteminin amacı mezarlıkta bulunan coğrafi veri ile sözelde bulunan mezara ait tapu ve mevta bilgilerinin ilişkilendirilmesi ile ilişkilendirilen bu verinin çeşitli araçlar kullanılarak (web, kiosk ve mobil) halkın kullanımına sunulmuştur. Bu sayede kişiler çeşitli sorgulama yöntemleri ile mezara ait tapu ve mevta bilgilerine çok kolay ve istediğinde ulaşabilmektedir. Ziyaret etmek istediği mezara bir yol şeması ve yönlendirme bilgileri sayesinde çok rahat bir şekilde ulaşmaktadır.

Resim 12. Mezarlık Bilgi Sistemi

Bu kapsamda Coğrafi Bilgi Sistemleri Şube Müdürlüğü ve Mezarlık Şube Müdürlüğü işbirliği ile ilk olarak şehrimizin en eski mezarlıklarından biri olan Asri Mezarlıkta çalışılmıştır. Toplam 118 ada, 4160 parsel, 74.585 mezar ve mezarlık bünyesindeki giriş kapıları, yollar ve çeşmeler çeşitli çizim programları kullanılarak ve arazi çalışmaları yapılarak sayısal hale dönüştürülmüştür. Ayrıca Gesi-İldem, Argıncık, Bülbülpınarı ve Anbar Mezarlıklarının sayısal hale getirilerek bilgi sistemi oluşturulmuştur.

KAYSERİ ULAŞIM BİLGİ SİSTEMİ (KUBİS)

Makine İkmal Bakım ve Onarım Daire Başkanlığı ile beraber yürütülen çalışmalar kapsamında Büyükşehir Belediye Sınırları içindeki tüm otobüs duraklarının yerleri ve otobüs hatlarının güzergahları veri tabanına atılmıştır. cbs.kayseri.bel.tr internet adresinden Kayseri Ulaşım Bilgi Sistemi yapılarak, otobüs, tramvay, bisiklet ve taksi kullanarak uydu görüntüsü üzerinden nereden, nereye sorgulamaları yaparak "Bineceğim En Yakın Durak", "İneceğim En Yakın Durak, "En Yakın Eczane", "En Yakın Hastane", "Durak Bilgisi Getir", "Mesafe Ölçümü Yap" ve "Haritadan Bilgi Al" sorgulamaları yapılabilmektedir. Kullanabileceğiniz araçlarda otobüs, tramvay, bisiklet ve taksi seçeneklerinden hangisini kullanmak istediğinizi seçip, mesafe ve bilet sayısını bulabilmektesiniz. Otobüs hattı saatleri, önemli yerler, adrese git, cadde, sokak, bulvar ve meydan arama, bilet satış ve dolum yerleri gibi bilgilere ulaşılabilmektedir.

Resim 13. Kayseri Ulaşım Bilgi Sistemi (KUBİS)

DİĞER PROJELER VE HİZMETLER

Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı ile ortak olarak yürütülen proje kapsamında Büyükşehir Belediye Sınırları içindeki tüm akaryakıt istasyonları sisteme atılarak ruhsatlar ve arazi kullanımları sistemden kontrol edilmektedir.

Resim 14. Akaryakıt ve LPG istasyonları

• Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü ile yapılan protokol ile tapu ve kadastro bilgilerinin kurum içerisinde online olarak sorgulanması için uygulama yazılmıştır.

Resim 15. Tapu kayıtlarının online sorgulama ekranı

• İdari sınırlarının belirlenmesi ve proje çalışmalarında altlık olarak kullanılmak üzere 16 ilçe sınırının sayısal kadastrosu veri tabanına eklenmiştir.

Resim 16. Kayseri Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı 16 İlçe Belediyesinin kadastro verileri

• Büyükşehir Belediye Sınırları içerisindeki adres bilgi sistemi yapılan Hacılar, İncesu, Kocasinan, Melikgazi, Talas, Sarız, Sarıoğlan, Özvatan ve Yeşilhisar Belediyelerine bağlı mahallelerin cadde-sokak haritası A3, A2 ve A0 kağıt ebadında pdf formatında güncel olarak haritalar hazırlanarak çıktı almaya müsait olarak kullanıma sunulmuştur. Ayrıca Kayseri kent merkezi ve çevresinin farklı ölçekler ve ebatlarda hazırlanan haritalar mevcut olup, http://cbs.kayseri.bel.tr adresinden tüm uygulama ve haritalar indirilip çıktı alınabilmektedir.

Resim 17. Büyükşehir Belediye sınırlarındaki mahallelerin güncel cadde-sokak haritası

Resim 18.Büyükşehir Belediye Sınırları içerisindeki İlçeler, kent merkezi ve çevresine ait çeşitli ölçek ve ebatlardaki indirilebilir PDF haritaları

Coğrafi Bilgi Sistemleri Şube Müdürlüğü İş Akış Şemaları